Tóm tắt
Trầm tích carbonat Cambri trung - thượng ở vùng Đồng Văn, Hà Giang, ghi nhận lịch sử quá trình biến đổi thứ sinh phong phú, góp phần định hình sự tiến hóa của dãy carbonat này. Nghiên cứu sử dụng phân tích thạch học bằng kính hiển vi phân cực và phát quang âm cực (CL) để xác định các quá trình biến đổi thứ sinh, bao gồm quá trình gắn kết vi tinh, kết tinh xi măng, hòa tan, dolomit hóa, dolomit khử và nén ép. Kết quả cho thấy quá trình gắn kết vi tinh tạo ra lớp vỏ hạt vi tinh mỏng quanh mảnh vụn sinh vật và hạt trứng cá trong môi trường biển rất nông, trong khi kết tinh xi măng hình thành bốn loại xi măng calcit sớm: sợi tỏa tia (30-900 μm, biển đồng trầm tích hoặc chôn vùi nông), hạt (80-300 μm, khí quyển-tầng nước ngầm nông hoặc chôn vùi), khối (100-400 μm, khí quyển và chôn vùi), và calcit tăng trưởng chồng chất (biển gần mặt nước hoặc khí quyển-tầng nước ngầm nông). Sự hòa tan được thể hiện qua khe nứt chứa hạt vi tinh và mảnh đá, hình thành do lộ trên cạn khi mực nước biển giảm. Dolomit hóa diễn ra qua hai giai đoạn: loại 1 (10-30 μm) trong khe nứt, sớm và ở nhiệt độ thấp (<50-60°C), và loại 2 (50-150 μm) trong hạt trứng cá/vi mạch, muộn và ở nhiệt độ cao (>50-60°C), tiếp theo là khử dolomit gần bề mặt. Nén ép bao gồm hai giai đoạn với đường khâu gấp khúc nhỏ (giai đoạn 1) và lớn (giai đoạn 2) sau dolomit hóa loại 2. Trình tự quá trình biến đổi thứ sinh được đề xuất, nhấn mạnh sự chuyển đổi từ môi trường biển đồng trầm tích qua khí quyển trên cạn đến chôn vùi sâu, chịu ảnh hưởng của dao động mực nước biển và kiến tạo trên khối nền Nam Trung Quốc.
Những phát hiện này cung cấp hiểu biết sâu hơn về các yếu tố khống chế quá trình biến đổi thứ sinh trong sự phát triển của hệ thống carbonat Cambri trung - thượng ở vùng Đồng Văn, Hà Giang.