Tóm tắt

Nghiên cứu đã áp dụng phương pháp phân tích mạng tương quan nhằm làm rõ mối quan hệ giữa các nguyên tố đất hiếm, urani (U) và thori (Th) trong các mẫu quặng đất hiếm tại khu vực Thèn Thầu – Tả Chu Phùng (Lai Châu). Tổng cộng 296 mẫu quặng gốc và 147 mẫu quặng phong hóa đã được phân tích hàm lượng bằng phương pháp ICP-MS. Kết quả cho thấy: trong quặng gốc có 119 cặp nguyên tố thể hiện mối tương quan, trong đó 114 cặp tương quan thuận và 5 cặp tương quan nghịch; mật độ mạng đạt 0,78, phản ánh cấu trúc liên kết chặt chẽ giữa các nguyên tố. Đối với quặng phong hóa có 109 cặp tương quan giữa các nguyên tố (gồm 101 thuận, 08 nghịch), mật độ mạng giảm còn 0,71; điều đó cho thấy cấu trúc mạng bị suy giảm dưới tác động của quá trình phong hóa.

Trong quặng gốc, các nguyên tố Th, Dy, Er, Y, Gd, Nd giữ vai trò trung tâm, thể hiện nguồn gốc nội sinh; Th là nút chủ đạo, là nguyên tố đóng vai trò chỉ thị địa hóa trong khoanh vùng dự báo triển vọng quặngđất hiếm gốc theo kết quả tìm kiếm địa hóa nguyên sinh. Trong quặng phong hóa, cấu trúc mạng thay đổi rõ rệt, các nguyên tố Sm, Eu, Gd và Sc trở nên nổi bật, với Sc thay thế vai trò trung tâm của Th, các nguyên tố này có vai trò chỉ thị trong tìm kiếm quặng REE phân bố trong vỏ phong hóa (quặng thứ sinh). U có độ trung tâm rất thấp, cho thấy xu hướng phân tán mạnh của các nguyên tố này trong môi trường oxy hóa.