Tóm tắt

Đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá. Hiện nay, do yêu cầu của sự phát triển kinh tế - xã hội đã tạo ra những áp lực lớn đến sự biến động đất đai. Sự tăng dân số, sự phát triển của các đô thị, quá trình tăng trưởng kinh tế và một số vấn đề khác đã và đang tác động rất lớn đến hiện trạng sử dụng đất. Nghiên cứu đã ứng dụng công nghệ thông tin địa lý (GIS) và mô hình chuỗi Markov đánh giá biến động sử dụng đất giai đoạn năm 2005-2010 trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn, tỉnh Quảng Nam. Bên cạnh đó nghiên cứu còn tiến hành xem xét sự tác động của biến đổi sử dụng đất đến tài nguyên nước, cụ thể là lưu lượng dòng chảy của lưu vực thông qua mô hình đánh giá đất và nước (SWAT). Kết quả phân tích cho thấy trong vòng 5 năm (2005-2010) diện tích đất lâm nghiệp tăng 63.104 ha (347%), diện tích đất ở tăng 62.258 ha (342%), đất chưa sử dụng giảm đi 72.337 ha (397%). Lưu lượng dòng chảy trung bình hàng năm của lưu vực tăng 0,97 lần trong mùa khô và giảm 1,3 lần trong mùa mưa. Nguyên nhân chính ảnh hưởng đến sự thay đổi lưu lượng dòng chảy trên lưu vực là do diện tích đất lâm nghiệp tăng bởi người dân trong khu vực nghiên cứu đã nhận thức được lợi ích kinh tế do rừng mang lại, đồng thời được sự hỗ trợ từ các chương trình, dự án của các tổ chức trong nước và quốc tế. Ngoài ra việc diện tích rừng tăng còn giúp tăng cường khả năng giữ và điều tiết nước trên lưu vực vào mùa mưa lũ.