Tóm tắt
Hoạt động kiến tạo hiện đại tích cực ở khu vực Sông Cả - Rào Nậy làm cho khu vực có sự phân khối cấu trúc phức tạp. Vận động nâng diễn ra mạnh ở khu vực phía tây đới Bắc Sông Cả và lân cận tạo nên cấu trúc địa hình dạng vòm nâng - khối tảng. Quá trình trượt bằng xiết ép và hoạt động sụt tương đối lại chủ yếu xảy ra ở phía đông nam thuộc đới Nam Sông Cả với đặc trưng là các cấu trúc địa hình dạng địa hào - địa lũy phát triển theo phương tây bắc - đông nam. Dựa vào các biểu hiện kiến tạo hiện đại trên ảnh viễn thám và các sơ đồ địa mạo - kiến tạo, đặc điểm thạch kiến tạo và cổ kiến tạo khu vực Sông Cả - Rào Nậy có thể phân chia thành hai cấu trúc bậc 1 có hoạt tính kiến tạo khác nhau: Đới nâng tạo núi phân dị Bắc Sông Cả và Đới nâng tạo núi phân dị Nam Sông Cả. Trong đó, đới đứt gãy Sông Cả chính là ranh giới phân chia 2 đới cấu trúc. Các cấu trúc bậc cao hơn tiếp tục được phân chia như sau:
- Đới nâng tạo núi phân dị Bắc Sông Cả được chia thành các khối: khối phân dị yếu bị lôi kéo vào sụt lún Thanh Hóa, khối nâng dạng vòm - khối tảng Phu Hoạt, khối nâng phân dị Sông Cả, khối nâng yếu phân dị Sốp Cộp - Đồng Trầu, khối sụt dạng địa hào Đô Lương.
- Đới nâng tạo núi phân dị Nam Sông Cả được chia thành các khối: khối nâng dạng vồng – địa lũy phân dị Hương Sơn, khối sụt dạng bậc Con Cuông - Hà Tĩnh, khối nâng địa lũy Hoành Sơn, khối nâng địa lũy Hương Khê - Tuyên Hóa, khối nâng dạng vòm - khối tảng Tây Rào Nậy, khối nâng dạng khối tảng Xuân Sơn, khối nâng vòm phân dị Long Đại.